Ukupno 12.500 gradova, sela i opština koje su do 1920. godine pripadale Mađarskoj, odnosno Austro-Ugarskoj, upisano je slovima od nerđajućeg čelika na spomeniku koji je sagrađen, odnosno ukopan u zemlju, nedaleko od glavnog ulaza u budimpeštanski parlament. Orbanova vlada platila ga je 16 miliona evra, a u središtu granitnog kompleksa, Spomenika nacionalnog jedinstva, gori večni plamen. Za događaj je komponovana posebna opera, po uzoru na Riharda Vagnera, a zvanicama su se na otvaranju delile i crne vrpce žalosti.
Projekt je posvećen „mirovnom diktatu“ iz Velikog Trijanona, dvorca u Versaju kraj Pariza, i mađarskim narodnim žrtvama. Pre stotinu godina delegacije sila Antante i Mađarske tamo su potpisale smanjivanje nekadašnje kraljevine Ugarske na trećinu nekadašnje veličine, čime je oko tri miliona Mađara ostalo izvan državnih granica.
Exactly 100 years ago, in the Trianon palace at Versailles, two medium-ranking Hungarian officials signed away 2/3 of their country, and 3.3 million of their compatriots.
A new Monument of National Solidarity has appeared in the past weeks in front of parliament in Budapest.
— Visegrad 24 🇨🇿🇭🇺🇵🇱🇸🇰 (@visegrad24) June 4, 2020
– Istorija ne poznaje nijednu naciju koja je preživela takav gubitak krvi – patetična je Orbanova poruka narodu koga poziva na ponovno ujedinjenje oko svoje figure, piše “Slobodna Dalmacija”.
Danas u Mađarskoj susednim zemljama živi oko dva miliona Mađara, najviše u Rumuniji, u Srbiji, pre svega u Vojvodini, i Slovačkoj, a Orban s njima ozbiljno računa kao s najlojalnijim biračkim telom: deli im pasoše i dvojno državljanstvo, što Bratislava i Bukurešt sve teže podnose.
Orban oko „nametnutog“ mira u Trijanonu već godinama gradi sopstveni revizionistički mit, tvrdeći da je Mađar samo onaj koga boli stotinu godina star versajski mir.
Karte velike Mađarske s delovima drugih država dostupne su posvuda, od benzinskih pumpi do trafika. Uzalud mu iz Austrije i drugih zemalja poručuju da u tim delovima nekadašnje Austro-Ugarske nisu živeli samo Mađari i da gotovo nigde nisu bili većina: uskrsnuće „carstva“ i povratak istorijskih granica deklarisani je cilj mnogih ekstremista i desne supkulture koju pothranjuje režim. Orban otvoreno obnavlja i kult mađarskog regenta i nacističkog sluge Mikloša Hortija, nazivajući ga „izuzetnim državnikom“.
Njegovo rodno mesto postalo je masovno okupljalište političkih hodočasnika i nostalgičara. Versajski mir i Trijanon Orban sve češće u govorima upoređuje s današnjim Briselom i navodnom tamošnjom antimađarskom urotničkom politikom, a zanimljivo je da neretko ističe i kako njegove stavove o politici EU dele Srbija, Hrvatska i Slovenija, upravo zemlje za čijim delovima iskazuje ponajveće aspiracije.
Rumunija, Ukrajina i Austrija, za razliku od Orbanovih saveznika i simpatizera na Balkanu, ne kriju zvaničnu netrpeljivost prema njegovim stavovima.
Rumuni čak planiraju uskoro da proglase praznikom datum najveće mađarske istorijske frustracije – dan potpisivanja sporazuma iz Trijanona. Mađarska opoziciona stranka Demokratska koalicija uzalud upozorava sunarodnike kako patetični žal za Trijanonom ne može biti žarište moderne mađarske politike, jer to naciju vuče unazad, troši joj dragocenu energiju i čini je nesposobnim za današnje izazove, zaključuje Slobodna Dalmacija.
