To pita nemački dnevnik Junge velt u tekstu o posledicama bombarovanja osiromašenim uranijumom SR Jugoslavije 1999.
Pod naslovom “Posledice rata – dugogotrajno ćutanje, bivša SR Jugoslavija 20 godina posle NATO napada”, berlinski list donosi opširan izveštaj i prenosi utiske sa nedavno održanog međunarodnog simpozijuma u Nišu o posledicama upotrebe municije sa osiromašenim uranijumom.
Nemački dnevnik iznosi podatke da je u Srbiji u toku 78-dnevnog NATO bombardovanja upotrebljeno 15 tona osiromašenog uranijuma i 289.536 klaster bombi na 333 mesta širom zemlje, te da je u tim napadima stradalo 3.500, a ranjeno 10.000 ljudi, da je znatno devastirana infrastruktura zemlje, razrušena hemijska industrija u Pančevu i zavod Zastava u Kragujevcu.
Autor teksta Gerd Šuman, dugodišnji poznavalac prilika na Balkanu, konstatuje da su posledice rata još velike, a da značajnih poboljšanja nema na vidiku, te dodaje da su i u Republici Srpskoj 1995. izvedeni slični napadi uz razaranje infrastrukture i da ozbiljne procene govore da se time ukupan obim negativnih posledica znatno uvećava.
Junge velt piše da opštu situaciju u Srbiji ilustruju podaci da se godišnje iseli između 50.000 i 70.000 uglavnom stručnih ljudi i podseća da je hamburški Di Velt 5. februara ocenio da je stanje takvo da “Srbija krvari, a Nemačka od toga profitira”.
O posledicama upotrebe uranijumske municije na simpozijumu su raspravljali pravni, medicinski i drugi eksperti iz Srbije, Italije, Bugarske, Rusije, Grčke, Malte, Nemačke i Švajcarske, a zajednička misao svih izlaganja je bila da se konačno nešto čini i pokreće, prenosi berlinski list, prenela je Srna.
Junge velt pita koje konsekvence mogu da se izvuku u vezi sa upotrebom osiromašenog uranijuma, za ljude i okolinu tako opasnog oružja koja je usledila u ratovima u Jugoslaviji i Iraku uz kršenje međunarodnog prava.
“Šta ako je pravo još i nakon 20 godina pravo pobednika? Zar napadači ne bi morali da snose troškove za obnovu hemijske industrije u Pančevu i zavoda Zastava u Kragujevcu? Isto tako za razorene ciljeve u BiH. Prema sadašnjim okolnostima, ova pitanja još ostaju otvorena, ali se ipak moraju postaviti zato što su to egzistencijalna pitanja”, navodi nemački dnevnik.
List citira nemačkog medicinskog stručnjaka profesora Klaus-Ditera Kolendu da su iza proizvodnje i upotrebe osiromašenog uranijuma SAD i Velika Britanija, te da je, osim Balkana, municija sa osiromašenim uranijumom upotrebljavana u Avganistanu, Iraku, Somaliji, verovatno u Libiji i na kraju u Siriji sa ukupno oko 2.500 tona bačenog uranijuma.
Radi poređenja, list navodi procene da je za sanaciju posledica probnih gađanja u američkoj saveznoj državi Indijana sa 77 tona utrošenog osiromašenog uranijuma potrebno 7,8 milijardi dolara, što je i za moćni Pentagon bila previsoka cena.
U izveštaju se ističe da je Niš jedan od najstarijih gradova Balkana, sa 6.000 godina dugom istorijom često bio poprište borbi sa stranim zavojevačima od Osmanlija (1474-1877), Habzburgovaca (1914), do nemačkih fašista (1941-44. godine), koji su bili najbrutalniji, jer su samo u logoru “Crveni krst” držali 30.000 ljudi, od kojih je ubijeno njih oko 12.000.
“Opet na kraju drugog milenijuma Nemačka se vraća ovamo, gde je ranije prolila toliko krvi, ovaj put u savezu sa SAD u napadu pod nazivom ‘Plemeniti nakovanj’, koji nije bio ni malo plemenit jer je u centru Niša podignut još jedan spomenik sa imenima gotovo 200 stradalih od NATO napada”, ističe se u izveštaju.
Junge velt piše da je i posle završetka rata umiranje nastavljeno i povećano, a da se u zemlji o temi uranijuma nije govorilo ili osiromašeni uranijum nije dovođen u vezu sa znatno povećanom stopom rasta broja obolelih i umrlih od malignih obolenja.
List ukazuje da NATO osporava navode nekih medicinskih stručnjaka, dok advokat Srđan Aleksić, nakon smrti majke od teške bolesti, značajnog povećanja broja obolelih i saznanja da je u Italiji vođeno i dobijeno više sudskih procesa u kojima je utvrđeno da se umiranje italijanskih vojnika dovodi u vezu sa njihovim boravkom na kontaminiranim područjima na području Kosova i Metohije, pokreće inicijativu da se ova tema otvori i traže načini kako da se ugroženima pomogne.
Prema istraživanju Aleksića, koji je i profesor, u Srbiji je između 2000. i 2019. od raka umrlo 18.000, a obolelo 30.000 ljudi, a mnogi medicinski stručnjaci uzroke povećanja broja obolelih dovode u vezu sa upotrebom municije sa osiromašenim uranijumom, piše nemački dnevnik.
(b92)
