Na osnovu istraživanja koje je sprovođeno tokom 13 godina (2002-2015), tim sa Univerziteta Harvard izradio je mapu zemalja Evrope sa najmanjim stepenom implicitnih rasnih predrasuda. A u Srbiji ih ima najmanje, piše “N1”.
Mapa je urađena na osnovu testa “Project Implicit”, kratkog interaktivnog kviza u kojem učesnici uparuju riječi i slike. Test na srpskom možete uraditi OVDJE.
Jedna od komponenti testa uključuje povezivanja pozitivnih s crnim licima i negativnih s bijelim licima. Ovo koristi “implicitni test povezivanja” i terminologiju kao što je “dobar”, “loš” i “zao”.
Rezultati istraživanja kreću se od 0,298 za učesnike iz Srbije do 0,557 za one iz Češke, što na ovakvoj mapi Evrope govori da Srbija ima najmanji indeks rasizma na Starom kontitnentu. Uz Srbiju, nizak nivo netolerancije prema drugim rasama ima i većina zemalja bivše Jugoslavije, tako odmah iza naše zemlje su Crna Gora, Slovenija, Bosna i Hercegovina i Hrvatska.
Zelenom bojom prebojene, odnosno zemlje koje takođe imaju nizak stepen netrpeljivosti u Evropu su Velika Britanija, Austrija i Norveška. Ostatak zemalja na Starom kontinentu je obojen žutom ili crvenom bojom. Kako se navodi, prema ovoj studiji, zemlje u kojima su ispitanici crna lica najviše povezivali sa negativnim osobinama su Češka, Litvanija, Bjelorusija, Rusija i Ukrajina. Na sredini liste su se našle Francuska, Njemačka, Grčka, ali i iznenađujuće Švedska.
Opšti zaključak je da ljudi iz svake evropske zemlje sporije povezuju crna lica s pozitivnim opisima nego bijela. Takođe, istraživači su zaključili da nepostojanje rasisitičkih gledišta ne štiti od implicitnih predrasuda o drugim rasama.
Autori studije su ipak istakli da je definicija “implicitnog” problematična i priznali ograničenja studije, jer se porede crna i bijela lica, dok stavovi prema etničkim grupama imaju mnogo drugih oblika.
“Iako kao pojedinci ne moramo imati rasistička vjerovanja, ideje koje povezujemo s rasom mogu biti konstruisane kulturom koja opisuje ljude različitih etniciteta na konzistentne načine, i načine koji su konzistentno manje ili više pozitivni. Gledano iz ove perspektive, ovaj test, koji je u najboljem slučaju jedno slabo mjerilo individualne psihologije, može biti najkorisniji ako su pojedinačni rezultati sakupljeni tako da omoguće refleksiju o kolektivnom društvenom svijetu koji nastanjujemo”, naveli su oni, a prenosi “Blic“.
Takođe, studija Univerziteta Viskonsin u Medisonu, Harvarda i Univerziteta Virdžinije iz 2016. ukazuju da je povezanost između rasističkih misli i rasističkog ponašanja možda slabija nego što je to sugerisano u ovom projektu.
