Vaskrs je najveći hrišćanski praznik, jer suština hrišćanskog učenja označava Hristovo vaskrsnuće iz mrtvih, kao pobedu vere i života nad smrću. Na Vaskrs se u pravoslavnim hrišćanskim crkvama otvaraju Carske dveri na oltaru, čime se simbolično ukazuje da je Isus svojim vaskrsenjem pobedio tamu i smrt i otvorio rajska vrata i put spasenja čitavom ljudskom rodu.
Prema jevanđeljima, događaj se dogodio na Hristovom grobu, a radosnu vest je ženama mironosicama saopštio arhangel Gavrilo.
Prema odlukama Nikejskog sabora 325. godine, koje do danas poštuju sve pravoslavne crkve, Vaskrs treba slaviti u prvu nedelju punog meseca posle prolećne ravnodnevice, ali obavezno posle jevrejske Pashe. Isus je, prema predanju, umro u dane Pashe, pa se u nekim jezicima ovaj naziv zadržao i za praznik njegovog vaskrsenja. Rođenje Isusa Hrista, njegovo stradanje i vaskrsenje najavili su starozavetni proroci, koji će opet doći i da najave njegov drugi dolazak među ljude.
Vaskrs je pokretni praznik, koji se određuje prema prirodnom kalendaru i uvek se vezuje za nedelju, sa odstupanjem od 35 dana, ali uvek od 4. aprila do 8. maja. Vaskršnje slavlje označava i kraj Velikog posta, a prvi mrsni zalogaji su vaskršnja jaja, koja se farbaju u crveno, kao simbol prolivene Hristove krvi. Jaja simbolizuju obnavljanje prirode i života. Predanje kaže da je prva jaja caru Tiberiju poklonila Marija Magdalena, koja je u Rim došla sa porukom o vaskrsenju.
Vernici jaja boje na Veliki petak, kada se ništa drugo ne radi, već su naše misli upućene na događaj Hristovog stradanja i poniženja od ljudi na Golgoti. Prvo obojeno jaje ostavlja se sa strane i zove se čuvarkuća.
Hrišćani Vaskrs slave tri dana, pa su u crkvenom kalendaru crvenim slovom obeleženi Vaskršnji ponedeljak i Vaskršnji utorak.
Na pravoslavnim vaskršnjim ikonama i freskama prikazan je arhangel Gavrilo na grobnom kamenu, a najlepša predstava sačuvana je u manastiru Mileševi, zadužbini srpskog kralja Vladislava iz 1234. godine, koja je proglašena za sliku prošlog milenijuma.
HRISTOS VASKRSE!
(dunav.at)
