Svijet je izgledao potpuno drugačije za vrijeme neolita, život, poslovi i potrebe su bili potpuno drugačiji, zbog toga se i arhitektura veoma razlikuje.
Nekada su ljudi bili nomadi, a onda su odlučili da se nastane na jednom mjestu, gradeći domove od masivnog kamenja, a nekad na toliko neobičan način da ne postoji objašnjenje.
U stijene koje su činile zidove njihovih domova, ljudi iz drevnih vremena su uklesali misteriozne, neobjašnjive prikaze svakodnevnog života, životinja, strahova, želja i snova.
Sadržaj teksta
Megalitski hramovi, Malta
Nastali su između 3.500 i 2.500 godine pre nove ere, što ih čini jednom od najstarijih građevina sveta. Grupacija kamenja je starija od Stounhendža i egipatskih piramida. Građevina je restaurirana u 19. veku od strane arheologa kako bi što bolje “rekonstruisali” namenu i okolnosti u kojima su hramovi izgrađeni.
O građevini se zna veoma malo, ali ostaci žrtvovanih životinja i znanja o istoriji tog područja pretpostavlja se da je ova građevina imala religijski karakter, a celo arheološko nalazište nalazi se pod zaštitom Uneska.
Ovo kamenje stoji bez dodatnog materijala koji bi ih učvrstio, i otkriva mnogo o načinu gradnje, dizajnu i tradiciji čoveka sa Malte toga doba. Bogato “ukrašeni” zidovi su otkrili da je ovo mesto predstavljalo veliki značaj, jer se neko veoma trudio da oslikano bude što bolje urađeno, a crteži prikazuju ritualne obrede.
Nap ov Hauer, Škotska
Nalazi se na Papai ostrvu, a bio je dom za nekog zemljoposjednika 3.500 godina prije nove ere. Imanje koje je ostalo čine dva objekta u zemlji, ograđena tankim kamenjem, dok su ulazna vrata bila veoma niska. Ovo je, vjeruje se, najstarija kamena “kuća” u sjevernom dijelu Evrope.
Dvije građevine, koje se nalaze jedna kraj druge, istog su oblika, mada je jedna znatno veća. Veoma su male visine, a povezane su uskim prolazom.
Istraživanjem okolnog prostora, otkrivene su kameni predmeti poput nečega što je služilo kao brusilica i bušilica. Pronađeni su i dokazi uzgajanja pšenice i ječma, kao i nekim domaćih životinja. Na ovom mestu su se vršili i rutuali, jer su pronađeni predmeti izrađeni od kitove kosti.
Njugrejndž, Irska
Njugrejndž se nalazi u istočnom dijelu Irske, a vjeruje se da je u pitanju religijski objekat star oko 5.000 godina. Tačna namjena još uvijek nije otkrivena, ali se smatra religijskom zbog oblika i položaja, kao i neobičnih reljefa urezivanih u kamen.
Objekat je napravljen od skoro 100 kamenja, a najzanimljiviji je ulazni kamen čija dekoracija zadaje posebne muke arheolozima. Objekat se prostire na skoro pola hektara i predstavljalo je veoma zahtjevan rad da bi se napravilo.
Glavni objekat je povezan sa posebnom kapelom sa kojom je povezan lukom na visini od pet metara. Ono što je je neobično kod ove građevine je to što čak ni nakon pet milenijuma ne propušta vodu.
Građevinu okružuje oko 52 kamena, koja predstavljaju “umjetnička dela” neolita, a najčešći motiv su spirale.
Hulbjer Jetestu, Danska
Iako je teško tvrditi, veruje se da je Hulbjer Jetestu nešto poput grobnice, dok neki smatraju da je mjesto gdje su vršena žrtvovanja. Unutar objekta je pronađeno 40 skeleta, a na jednom je pronađen i jedan od prvih radova stomatologije.
Danski arheolozi tvrde da su pronađeni skeleti iz različitih perioda i da uglavnom pripadaju mladim osobama i djeci, a da su starosti od 4.800 i 6.000 godina.
U ovom objektu su pronađena i raznovrsna oruđa, oružja kao i posuda. Objekti su u različitim oblicima i veličinama, a pripadaju i različitim vremenskim periodima.
Svetilište u Monte da Kadu, Italija
Svetilište Monte da Kadu, nalazi se na Sardiniji, a podignuto je između 2.700 i 2.000 godine prije nove ere. Ovaj hram, oltar ili šta god da je zapravo predstavljalo, otkriveno je tek 1954. godine.
Ovo se smatra “modernom” građevinom tog doba koja predstavlja prelazak iz neolita u naredno doba. Postoje studije koje potvrđuju da su ljudi ovo područje naselili mnogo prije nego što je svetilište napravljeno, a neki tvrde da su pronašli predmete koji ukazuju na aktivnosti u bronzanom dobu.
Najznačajniji predmeti jeste posuđe od keramike, koje ima čak i ručke koje nisu odlike tog vremena.
Čatal Hojuk, Turska
Vjeruje se da su u pitanju objekti u kojem je boravila vojska, a svaka jedinica je predstavljala zaseban dom. Naučnici su dokazali da je građevina nastala oko 7.400 godina prije nove ere.
Ovaj tip gradnje ukazuje na veoma blisku zajednicu, čije domove nisu razdvajali putevi, već su svi bili jedi uz druge. Arheolozi su istraživanjima došli do zaključka da se radilo o zajednici koja je posebbnu važnost davala mrtvima, jer su ih držali u svojoj blizini, sahranjujući ih ispod ognjišta i kreveta.
Čatal Hojuk se nalazi na Anatolskoj visoravni, a prostire se na 47 hektara. Unesko je ovo područje stavio pod svoju zaštitu, a skulpture ovdje pronađene, kao i urezani reljefi u kamenju dokaz su neolitskom društvu.
Zidovi Jerihona, Autonomna palestinska teritorija
Zidovi Jerihona su sagrađeni u bronzanom dobu, oko 8.000 godina prije nove ere, a nakon Ledenog doba je služio da zaštiti naselje od stalnih poplava. Kasnije je zid obnovljen nakon što ga je vojska gotovo srušila.
Kameni toranj od devet metara prvi su otkrili arheolozi 1952. godine. Ovaj kameni toranj star je više od 11.000 godina, a vjeruje se da je podignut da bi označio da je doba nomada gotov i da bi pozvala ljude da stvore zajednicu u jednom mjestu.
Toranj je bilo veoma teško napraviti, a mnogo je boljeg kvaliteta od ostalih građevina u blizini, što svjedoči da je već tada postojao neko ko je ulivao strah čim je zajednica pristala da uloži toliki napor gradeći ga.
Gobekli Tepe, Turska
Ovo je mjesto sa najvećim kamenjem na svijetu koje stoji u željenoj formaciji bez betona ili maltera ili nečeg nalik tome da učvrsti konstrukciju. Ovaj kružni objekat su ljudi izgradili oko 9.000 godina pre nove ere, a njegova namjena je misterija.
Cio objekat je ukrašen reljefima životinja i situacijama života, što govori o važnosti, ali ne i o namjeni. Kada je prvi put otkriveno, ovo arheološko nalazište je odbačeno kao nebitno srednjovjekovno groblje.
Tek 90-ih godina je otkriven značaj objekta, a nedavno je otkrivena lobanja sa neobičnim rupama, pa je postavljena hipoteza da se radi o nekom objektu gdje se cijenio kult smrti.
Barnenez, Francuska
Ovaj objekat iz 4.800 godine prije nove ere, gotovo je uništeno jer se područje koristilo kao kamenolom. Kasnije je utvrđeno da se radi o veoma važnom predstavniku neolitske umjetnosti i arhitekture.
Građevina u sebi sadrži 11 komora koje su povezane prolazom ispod brda. Ovde su arheolozi pronašli vrijedne crteže sjekira, lukova, zmija kao i simbola za koje nisu uspjeli da otkriju značenje, a u prostorijama su uspjeli i da pronađu predmete tok doba.
Istraživanja su utvrdila da je objekat građen u nekoliko faza, a to potvđuju crteži u kamenu na kojima se vidi sve bolja tehnika, ko i sve više predmeta.
(Agencije)
