Smješten je na uzvišici iznad ušća rijeke Morače u Skadarsko jezero. Od tri nekadašnje manastirske crkve sačuvana je jedna, posvećena Svetom Nikoli. Zajedno sa još nekoliko manastira na području jezera, Vranjina čini cjelinu koja se u narodu sa pravom zove Zetska Sveta gora.
Manastir Vranjina je sagrađen po blagoslovu Svetog Save, početkom 13. vijeka, a sagradio ga je njegov učenik Ilarion, prvi episkop zetski.
Prvobitni manastir je osnovan 1223. godine i imao je tri crkve, posvećene Svetom Nikoli, Svetom Savi i Uspenju Presvete Bogorodice. Sačuvana je samo crkva Svetog Nikole, a i ona je više puta obnavljana.
Najveći uspon je imao u vrijeme cara Dušana u prvoj polovini XIV vijeka. Manastir je u to vrijeme pripojen srpskom manastiru Svetog Arhangela Mihaila u Jerusalimu, čime je car Dušan završio ideju svog deda i oca kralja Milutina i Stefana Dečanskog.
Manastir Vranjina je postao metoh manastira Arhangela Mihaila i pola svojih godišnjih prihoda odvajao je za izdržavanje ove svetinje u Jerusalimu.
Manastir Vranjina kasnije su darivale zetske dinastije Balšića i Crnojevića, o čemu svjedoče sačuvane povelje. Knez Ivan Crnojević je 1482. godine, nakon gubitka Žabljaka i povlačenja u brda, premestio mitropoliju iz dotadašnjeg sedišta Vranjine, na Cetinje.
Tokom XVI veka manastir je više puta stradao od Osmanlija. Odoljevao je do 1714. godine, kada ga Numan paša Ćuprilić napada sa velikom vojskom i sravnjuje ga sa zemljom. Od tog vremena manastir se gotovo nikada nije obnovio.
Godine 1843. Osman paša Skopljak u ratu sa Crnom Gorom, iznenada je napao manastir Vranjinu i u krvavom okršaju pobio je sve koji su ga branili, zajedno sa igumanom i monasima i tada je manastir sa crkvom Sv. Nikole, ponovo sravnjen sa zemljom.
Nakon Berlinskog kongresa i oslobođenja ovih krajeva od Osmanlija, knjaz Nikola je uspeo da uz pomoć cara Aleksandra III Romanova obnovi manastir Vranjinu. Tada je izgrađena nova crkva Svetog Nikole na starom crkvištu i veliki konak, koji je često služio i kao dvor vladarske porodice Petrovića. Tada je urađen i ikonostas.
Po završetku Drugog svjetskog rata manastir je ponovo počeo da tone u nemaštinu. Nakon smrti igumana Romana Vukmanovića 1960. godine manastir Vranjina je ponovo opusteo.
Danas je ponovo neophodna obnova manastira koji se trenutno nalazi u fazi adaptacije, te su potrebna sredstva.
Ovim putem se obraćamo svim ljudima dobre volje da za obnovu ove stare, a velike svetinje priloze svoje „dve lepte“, kako kaze Sveto Jevanđelje, a molitvama Svetog Nikolaja i Svetog Save neka bi vas Gospod stostruko nagradio.
Učestvujte i vi u obnovi našeg pravoslavnog manastira Vranjina sledecim putem:
ZA UPLATE IZ INOSTRANSTVA:
IME: PRAVOSLAVNI MANASTIR SV. NIKOLA VRANJINA
IBAN: ME25530005120006807023
SWIFT: MNBAMEPG
BANKA: NLB BANKA AD PODGORICA
ZA UPLATE IZ CG:
IME: PRAVOSLAVNI MANASTIR SV. NIKOLA VRANJINA
BROJ RAČUNA: 530-50537-13
BANKA: NLB BANKA AD PODGORICA
