Program su pripremili učenici OŠ „Nikola Tesla” iz Rakovice zajedno sa svojom nastavnicom Aleksandrom Drakulić.
Veče je otvorila Ljiljana Simić, urednica Čitališta Vukove zadužbine.
„Mina je veoma značajna Srpkinja koja je zaslužila da se obeleži njen rad, ona je svu Vukovu zaostavštinu ostavila građanima Srbije”, rekla je ona i dodala da je Mina bila veoma svestrana i kao prevodilac, slikarka, pesnikinja i kao urednica Vukovog dela.
Gostima se obratila i Mina Đurić, profesorka Filološkog fakulteta u Beogradu, i predstavila „Spomenar Mine Karadžić”, koji je uredila Mini u čast.
„Spomenar je knjižica koju je ona dobila na Badnje veče 1847. godine i odlučila da svima prisutnima da da se upišu, a među njima je bio i Branko Radičević, i tada su upisani čuveni stihovi pesme ’Pevam danju, pevam noću’, objasnila je Đurićeva.
Ovu Radičevićevu pesmu posvećenu Mini recitovala je Milica Milovanović, učenica šestog razreda rakovičke osmoletke, jer je ujedno obeleženo i 120 godina od smrti Branka Radičevića.
Učenici su recitovali pesme na srpskom i na nemačkom jeziku.
Biografija
Vilhelmina (Mina) Karadžić-Vukomanović (12. jul 1828 — Beč, 12. jun 1894), slikarka i književnica, kćerka Vuka Stefanovića Karadžića i Bečlijke Ane Marije Kraus.
Mina Karadžić jedna od tri slikarke (pored Katarine Ivanović i Poleksije Todorović) koje su radile u Srbiji u 19. vijeku.
Njeni roditelji Vuk i Ana imali su trinaestoro djece od kojih su svi, osim Mine i Dimitrija, umrli u djetinjstvu i ranoj mladosti do 1852. godine (Milutin, Milica, Božidar, Vasilija, dvoje nekrštenih, Sava, Ruža, Amalija, Aleksandrina). Vilhelmina – Mina i Dimitrije rođeni su istog dana sa razmakom od osam godina (12. jul 1828. i 1836). Dimitrije je bio kadet Inžinjerske akademije u Klosterbruku.
Rođena je u Beču i odrasla u kući u koju su dolazile mnoge poznate ličnosti srpske kulture toga doba, prijatelji i saradnici njenog oca: Branko Radičević, Đuro Daničić, prota Mateja Nenadović, Njegoš, knez Mihailo Obrenović, Stevan Knićanin, slikari Uroš Knežević, Aksentije Marodić, Steva Todorović, Dimitrije Tirol, patrijarh Josif Rajačić, crnogorski knez Danilo,… kao i Jakob Grim, istoričar Leopold Ranke, Pavel Šafarik, ruski naučnik Sreznjevski, i mnogi drugi. Osim njemačkog jezika naučila je rano francuski, a potom i italijanski, od 15. počela je da uči srpski, a od 19. godine engleski jezik. Išla je na časove klavira i slikarstva. Časove muzike držao joj je Gustav Grosman. O njenom obrazovanju brinuo se i Jernej Kopitar, koji joj je poklanjao knjige njemačkih, francuskih i engleskih pisaca.
Mina je vrijedno učila – najprije crtanje, kod kapelana Jozefa Pfajfera, a sredinom 50-ih godina nastavila je usavršavanje u ateljeu Fridriha Šilhera, zatim kod živopisca Grubera. Svome ocu je pomagala kao sekretar u poslovima i pratila ga na putovanjima. Putujući sa ocem, posjetila je galerije u Veneciji (1847.), Berlinu (1849. i 1854.), Drezdenu (1854). Željela je da se usavršava u Petrogradu, ali nije uspjela da dobije stipendiju.
Sa tridesetak godina već je ušla u Kukuljevićev „Slovnik umjetnikah jugoslavenskih“, nedugo zatimo i u Vurcbahov (njem. Constantin von Wurzbach) „Biografski leksikon“, a početkom 20. vijeka našla se među 216 znamenitih Srba u djelu „Znameniti Srbi XIX veka“ Andre Gavrilovića.
U maju 1858. sa majkom i ocem, doputovala je brodom iz Beča u Zemun. U Beogradu je prešla u pravoslavnu vjeru i dobila ime Milica. Udala se za siromašnog bratanca kneginje Ljubice, profesora književnosti na beogradskom Liceju Aleksu Vukomanovića (1826—1859). Vjenčanje je bilo u Sabornoj crkvi 18/30. maja 1858. godine. Aleksa je umro krajem 1859. posle godinu i po dana braka. Imali su sina Janka. Mina i Janko su krajem septembra 1860. godine iz Beograda otišli u Beč.
Posle nekog vremena umro joj je i otac Vuk (1864). Zatim se više godina brinula o teško bolesnoj majci Ani. Ana Kraus (1798—1876) je 1868. imala moždani udar od koga joj se oduzela desna strana i moć govora, Mina je njegovala do kraja života 11. avgusta 1876. godine.
Sin Janko je imao nepuna tri mjeseca kada je 1859. ostao bez oca. Otišao je u Rusiju na školovanje, odakle je 1876. došao kao dobrovoljac u Srbiju i učestvovao u srpsko-turskom ratu gdje je dobio medalju za hrabrost. Vratio se potom u Rusiju gdje je umro 1878. godine. Ovim događajima dodaje se i smrt njenog brata Dimitrija Karadžića (1836—1883) u Petrogradu. Posle toga, Mina je ostala kao jedini potomak Vuka Karadžića i sa njom je 1894. ugašena Vukova loza.
Umrla je 12. juna 1894. u Beču od uremije. O državnom trošku prenijeta je u Beograd i sahranjena u grob njenog muža Alekse na Tašmajdanu. Početkom 20. vijeka njihove kosti zajedno sa sinovljevim su prenijete u Savinac kod Gornjeg Milanovca gdje su sahranjene u kripti porodične crkve Vukomanovića.
Njeno slikarsko djelo čini pedesetak radova, uglavnom su to portreti u ulju, akvareli i crteži kredom. Radove nije ni potpisivala, ni datirala. Portretisala je osobe sa kojima se sretala svakodnevno, u kući rodbinu, likove, prijatelje, djecu, goste, vojvode iz Crne Gore, deputirce iz Bosne… Slikala je i kopirala i religiozne motive.
Prema riječima istoričara slikarstva, njene slike su zrenje građanskog bidermajerskog klasicizma, oplemenjenog toplom hromatikom, venecijanskom crvenom.
Prevela je knjigu „Srpskih narodnih pripovjedaka“ na njemački jezik, a Vuk je taj prevod posvetio Jakobu Grimu koji je napisao predgovor. Pisala je stihove i prozu. Bila je u prijateljica sa pjesnikinjom Milicom Stojadinović Srpkinjom.
Bila je u prepisci sa mnogim ličnostima svog vremena. Dio tih pisama je preveden sa njemačkog i objavljen u knjizi „Pisma Mine Karadžić Vukomanović“, izabrao i priredio Golub Dobrašinović, izdavači Rad i Kulturno-prosvetna zajednica Srbije, Beograd 1997. godine.
(politika.rs, press.co.me)
