Osim toga, jedno od pitanja “razdora” unutar unije je i navodni sukob interesa jednog od lidera EU, ocjenjuju evropski mediji.
Baš kada je Evropska unija trebalo da se izgradi kao jedinstveniji blok, njene tri velike institucije, Evropski savjet, Evropska komisija i Evropski parlament su oslabile i zaratile jedna sa drugom, piše portal Politiko.
Nakon majskih evropskih izbora, Unija se obavezala da ispuni volju glasača i da se pravovremenom i efikasnom akcijom pozabavi globalnim problemima, kao što su klimatske promjene, trgovinski ratovi, digitalna transformacija i migracija.
Umjesto toga, 1. novembar, na dan kada je nova predsjednica Evropske komisije Ursula fon der Lajen trebalo da stupi na dužnost, dolazi i prolazi, a kapacitet EU da djeluje, a kamo li da sebe ponovo izgradi, izgleda sve više nedostižno.
Umjesto da povedu EU u više integrisanu post-Brergzit eru, tri velike institucije koje moraju da sarađuju da bi blok efikasno funkcionisao, bore se između sebe. Kada fon der Lajen preuzme dužnost 1. decembra, zabranjujući dalja odlaganja, njen autoritet će biti potkopan sukobima sa Evropskim parlamentom, nesporazumima sa državama članicama i kontroverzom o njenom izboru članova Komisije, ocjenjuje Politiko.
Taj portal dodaje da kapacitet EU da ispuni ambiciozne ciljeve koje je sebi postavila nikada nije izgledao manje siguran.
Naglo povećana izlaznost na evropskim izborima u maju pokazala je da sve veći broj građana od EU traži rješenja, ali je glasanje takođe dovelo do veće fragmentacije u Evropskom parlamentu, što znači da će biti teže sastaviti političke koalicije, a da će politika teže sprovoditi.
Evropska narodna stranka desnog centra i socijalisti lijevog centra više nemaju većinu zajedno. Pojava liberalne Grupe za obnovu Evrope Emanuela Makrona, ambicioznog centrističkog rivala EPP, kao nezamjenjivog trećeg partnera u bilo kojoj proevropskoj koaliciji, poremetila je njihovu udobnu dvopolnost i destabilizovala sistem.
Novi parlament se osvetio odbijanjem tri kandidata za Komisiju, zadajući težak udarac Ursuli fon der Lajen, ali i francuskom predsjedniku Emanuelu Makronu, diskvalifikacijom njegove knadidatkinje Silvi Gular.
Izgleda da se mnogi sada više plaše francuske hegemonije u post-Bregzitskoj EU, nego kolektivne nemoći u globalnim poslovima, navodi Politiko. To je loša vijest za fon der Lajen, koja je imenovana za komesara sa tijesnom većinom od devet glasova.
Politiko ocjenjuje da će biti teško provući njen vodeći program, takozvani Evropski zeleni dogovor, osmišljen da ubrza tranziciju EU ka ekonomiji sa niskim udjelom ugljenika, kroz frangmentirane, zaraćene institucije, pogotovo imajući u vidu radikalne promjene načina živoa, navika i cijena koje se nameću građanima i preduzećima.
Britanski Gardijan piše o situaciji u kojoj se našlo najmoćnije tijelo EU za odlučivanje, Evropski savjet, koji će se našao na sudu pod optužbom da nije na adekvatan način postupio povodom navodnog konflikta interesa u kojem se našao češki premijer Andrej Babiš.
Lukaš Vagenkneht, član češkog Senata, rekao je da je pokrenuo tužbu pred Evropskim sudom pravde nakon što Evropski savjet, koji čine lideri država članica EU, nije odgovorio na njegovu zabrinutost zbog navodnog sukoba interesa.
Senator je rekao da je Babiš mogao lično da “obogatiti” sebe glasanjem u Evropskom savjetu jer posjeduje kompaniju koja prima subvencije EU.
Pravnici EU zaključili su 2018. godine da je premijer-milijarder u konfliktu interesa jer je njegov agro-prehrambeni konglomerat Agrofert imao korist od najmanje 82 miliona evra u donacijama EU samo za tu godinu.
Kao član Evropskog saveta, Babiš ima pravo veta na budžet EU, što mu daje pravo da da odlučuje o tome koliko se novca iz subvencija dodeljuje farmama u poređenju sa istraživanjem, navodi Gardijan.
List ističe da su se pregovori o sljedećem sedmogodišnjem budžetu EU već se pokazali kao teški jer se Unija suočava s godišnjim nedostatkom od 12 do 14 milijardi evra zbog Bregzita, zahtjevima za novom potrošnjom, kao i crvenim linijama “štedljivih” klubova država članica koji odbijaju da plate i cent više.
Evropski sud pravde tek treba da potvrdi da li će pristupiti zahtevu Vagenknehta za ubrzanim postupkom, kako bi se omogućilo da presuda bude donijeta prije nego što se lideri EU dogovore o narednom evropskom budžetu 2020. godine.
(Agencije)
