Autori su u studiji identifikovali deset procesa koji bi mogli da imaju efekt domina i da djeluju po principu povratne sprege tako da rast temperatura više neće zavisiti samo od ljudske emisije ugnjen dioksida.
U tu grupu spadaju otapanje leda, oslobađanje metanovih hidrata s dva okeana, slabljenje kopnenih i morskih odvoda ugljen dioksida, porast aktivnosti bakterija u okeanima, odumiranje amazonskih prašuma, smanjenje snježnog pokrivača na sjevernoj hemisferi, nestanak arktičkog leda u ljetnjim mjesecima, ali i smanjenje antarktičkih morskih i kopnenih ledenih ploča.
Na primjer otapanje leda iz zemlje oslobodiće velike količine metana koji je mnogo snažniji od ugljen dioksida.
To će jačati efekat staklenika, dalji porast temperatura i dalja otapanja. Naime, naučnici predviđaju da će okeani, koji trenutno apsorbiraju i toplotu i ugljen dioksid i djeluju kao njihovi odvodi i skladišta, u jednom trenutku naglo početi da oslobađaju ugljen dioksid.
Prema novoj studiji, to bi moglo da počne da se događa već pri temperaturama od oko 2 stepena višim od predindustrijskih. Autori predviđaju da bi temperature s vremenom mogle da se stabilizuju na globalnom prosjeku koji bi bio od 4 do 5 stepeni viši od predindustrijskog, dok bi nivoi mora mogli da narastu za oko 10 do 60 metara.
“Prelaženje praga vodilo bi prema mnogo višim prosječnim temperaturama od bilo kojih međuglacijalnih u posljednja 1,2 miliona godina. Ako se prekorači prag, dobijena putanja vjerovatno bi uzrokovala ozbiljne poremećaje ekosistema, društva i ekonomija. Potrebna je kolektivna ljudska akcija da se Zemljini sastavi usmjere daleko od potencijalnog praga i stabilizuju. Takva akcija podrazumijeva upravljanje biosferom, klimom i društvima”, upozoravaju autori, a prenosi “Index”.
Neki stručnjaci predviđaju da bi u svijetu toplijem oko 4 stepeni moglo da živi oko desetina današnjeg broja stanovnika.
(B92, foto: Pixabay)
